Νόσος των Λεγεωνάριων: Άγνωστος όρος, γνωστός κίνδυνος για ένα ξενοδοχείο




Λεγεωνέλλωση- νόσος των Λεγεωναρίων (ή λεγεωνέλλα) και οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.

 
Η λεγεωνέλλωση είναι οξεία βακτηριακή λοίμωξη του αναπνευστικού που προκαλείται από τα βακτηρίδια του γένους Legionellae και μεταδίδεται μέσω της εισπνοής ενός εναιωρήματος νερού ή/και χώματος το οποίο έχει επιμολυνθεί με βακτήρια. 
Ανάμεσα στα περιβάλλοντα που αναπαράγεται είναι οι δεξαμενές νερού, τα δίκτυα ύδρευσης, οι ψυκτικοί πύργοι, οι υγραντήρες και τα μεγάλα συστήματα κλιματισμού ενώ δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Το όνομά της το πήρε επειδή η πρώτη επιδημία έλαβε χώρα το 1976 σε ένα ξενοδοχείο στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, όπου συνεδρίαζε η Λεγεώνα της Αμερικής. 
Περιστατικά λεγεωνέλλωσης έχουν καταγραφεί σε όλο τον κόσμο και δυστυχώς και στη χώρα μας. 
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας μόνο στην Περιφέρεια Κρήτης κατά τα έτη 2010- 2014 καταγράφηκαν σαράντα οχτώ (48) κρούσματα λεγεωνέλλωσης σε αλλοδαπούς τουρίστες, από τα οποία δώδεκα (12) κατέληξαν. 
 
 
Γιατί να βάλεις την επιχείρησή σου σε κίνδυνο; 
 
Λάβετε προληπτικά μέτρα και προστατευτείτε όσο πιο κατάλληλα μπορείτε, με ελάχιστο κόστος μπορείτε να επιτύχετε αναβάθμιση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών στην ξενοδοχειακή σας μονάδα και να κερδίσετε νέους πελάτες και συμφωνίες με απαιτητικά τουριστικά πρακτορεία. 
 
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η WaterShop προτείνουν σεβασμό στην υγεία των πελατών των ξενοδοχείων και εναρμόνιση των επιχειρήσεων με τις νέες απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας και των μεγάλων τουριστικών πρακτορείων που απαιτούν την εφαρμογή της, ως προϋπόθεση για υπογραφή συμβολαίων.
Μια αφορμή για βελτίωση των προσφερόμενων ξενοδοχειακών υπηρεσιών και καλή δικαιολογία για υψηλότερη τιμή πώλησης αυτών, σε αυτούς που τις απαιτούν.
Αποκτήστε συγκριτικό πλεονέκτημα και ξεπεράστε τους ανταγωνιστές σας με ελάχιστο κόστος.
 
 
 
 
 
Υπάρχουν 50 διαφορετικά είδη λεγεωνέλλωσης, από τα παραπάνω τα 28 έχουν συσχετισθεί με νόσηση στον άνθρωπο με συχνότερο τη Legionella pneumophila.
Υπάρχουν δύο διαφορετικές κλινικές οντότητες της νόσου: α) ο πυρετός Pontiac, που αποτελεί αυτοπεριοριζόμενη λοίμωξη που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή και β) η νόσος των λεγεωνάριων, που εκδηλώνεται κυρίως πνευμονία, δυνητικά θανατηφόρος σε  5-30% των κρουσμάτων περίπου.
 
Συνοπτικά η λεγεωνέλλωση αποτελεί:
Βακτηρίδιο ευρέως διαδεδομένο στη φύση
Βρίσκεται στα περισσότερα συστήματα νερού
Αποικίζει εύκολα όλα τα συστήματα ύδρευσης, δίκτυο παροχής θερμού και κρύου νερού
 
 
Τρόπος μετάδοσης: Αερογενώς με εισπνοή του βακτηριδίου, όταν νερό που είναι μολυσμένο διασκορπίζεται στον αέρα υπό μορφή σταγονιδίων (αεροζόλ, ντουζ).
 
 
ΧΡΟΝΟΣ ΕΠΩΑΣΗΣ
Η λεγεωνέλλωση καταστρέφεται σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 70 βαθμών Κελσίου, σε θερμοκρασίες 0 έως 19 βαθμών βρίσκεται σε αδράνεια, ενώ σε θερμοκρασίες 20 έως 45 βαθμών πολλαπλασιάζεται. Ο πολλαπλασιασμός της ευνοείται όταν στην εσωτερική επιφάνεια των σωληνώσεων των εγκαταστάσεων μας έχει αναπτυχθεί βιομεμβράνη.
Όταν υπάρχουν πουρί, σκουριά, άλατα, άλγη, και μικροοργανισμοί τότε δημιουργείται η εν λόγω μεμβράνη. Δηλαδή οργανικές και ανόργανες ουσίες επικάθονται στην εσωτερική επιφάνεια των σωληνώσεων,  στα ντουζ κλπ στην συνέχεια οι σωληνώσεις αποικίζονται από μικροοργανισμούς και τέλος δημιουργείται η βιομεμβράνη η οποία εμφανίζει αντοχή στις βιοκτόνες ουσίες, και παρέχει άριστο καταφύγιο στη λεγεωνέλλωση.
 
 
ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΖΕΤΑΙ
  • Σε ντεπόζιτα και δεξαμενές ζεστού και κρύου νερού.
  • Σε σωλήνες με ελάχιστη ή καθόλου ροή νερού π.χ τα μη κατειλημμένα δωμάτια σε ξενοδοχειακές μονάδες.
  • Στα ιζήματα (βιομεμβράνες) και τις ακαθαρσίες των εσωτερικών  επιφανειών σωλήνων και δεξαμενών .
  • Στις ίνες καουτσούκ και τις φυσικές ίνες σε αντιτριβικούς δακτυλίους και διατάξεις στεγάνωσης
  • Σε θερμαντήρες νερού και δεξαμενές ζεστού νερού.
  • Στις εναποθέσεις αλάτων και τις διαβρώσεις σε σωλήνες, ντουζ και βρύσες.
  • Επιβιώνει μέσα σε άλλα βακτήρια και αμοιβάδες.
 
 
ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΗΓΕΣ ΜΟΛΥΝΣΗΣ
  • Συστήματα ύδρευσης κτιρίων κρύου/ζεστού νερού με θερμοκρασία <60oC και διανομή νερού στις βρύσες < από 50oC 
  • Συστήματα παροχής κρύου – ζεστού νερού (ντούζ)
  • Μπανιέρες υδρομασάζ
  • Spa
  • Πύργοι ψύξης συστημάτων κλιματισμού
  • Δεξαμενές αποθήκευσης νερού
  • Κολυμβητικές δεξαμενές (ιδίως εκείνες όπου το νερό είναι ζεστό και διακινείται)
  • Άλατα σωληνώσεων
  • Υγραντήρες ατμόσφαιρας και αναπνευστικές συσκευές που λειτουργούν με νερό βρύσης
  • Εξατμιστικοί συμπυκνωτές 
  • Ψύκτες με υγρά, που μέσω της εξάτμισης αποβάλλουν θερμότητα
  • Υγραντήρες
  • Διακοσμητικά σιντριβάνια 
  • Φυσικές θερμές πηγές/Ιαματικά λουτρά
  • Προθήκες τροφίμων/λαχανικών με καταιονιστήρες
  • Συστήματα ποτίσματος
  • Θερμές ιαματικές πηγές
  • Ιαματικά λουτρά
  • Υγιεινολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις στις οποίες συγκεντρώνεται μεγάλος αριθμός παραθεριστών κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
Σε κάθε τέτοια επιχείρηση θα πρέπει να έχει οριστεί μία ομάδα εργασίας από άτομα εκπαιδευμένα, τα οποία θα εφαρμόζουν ένα περιοδικό πρόγραμμα ελέγχου (τεχνικού- χημικού- μικροβιολογικού) , θα τηρούν αρχείο των διαπιστώσεών τους και των μετρήσεών τους και θα παρεμβαίνουν εφόσον αυτό απαιτηθεί από τα αποτελέσματα των ελέγχων τους.
Αν χρησιμοποιείται υδρόψυκτο σύστημα κλιματισμού, τότε θα πρέπει να συντηρούνται όλα τα τεχνητά τμήματα της εγκατάστασης τακτικά και σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Οι πύργοι ψύξης θα επιθεωρούνται , θα καθαρίζονται και θα απολυμαίνονται σύμφωνα με το περιοδικό πρόγραμμα, και εκτάκτως θα διενεργείται καθαρισμός και απολύμανση αν τα αποτελέσματα των χημικών και βιολογικών εξετάσεων το επιβάλλουν.
Αν το σύστημα λειτουργεί εποχικά, τότε θα διενεργείται καθαρισμός και απολύμανση μετά το πέρας της περιόδου λειτουργίας, και πριν την έναρξη της νέας περιόδου. Θα ελέγχεται η χλωρίωση του νερού που χρησιμοποιείται, και θα γίνεται χρήση βιοκτόνων και χημικών ουσιών , ώστε να καθίσταται το νερό αφιλόξενο για μικροοργανισμούς, και να διορθώνονται διάφοροι χημικοί παράγοντες όπως η σκληρότητα αντίστοιχα.
Όσο αφορά τις εγκαταστάσεις κρύου και ζεστού νερού (βρύσες, ντουζ, σωληνώσεις), το δίκτυο θα πρέπει να επιθεωρείται τακτικά σύμφωνα με το πρόγραμμα περιοδικών ελέγχων ώστε να εντοπιστούν και να αντιμετωπιστούν εγκαίρως βλάβες, διαρροές κλπ.
Σε διάφορα τμήματα του δικτύου θα γίνεται χημικός και μικροβιολογικός έλεγχος του νερού για την παρατήρηση των τιμών του υπολειμματικού χλωρίου ή άλλου αλγοκτόνου βακτηριοκτόνου χημικού, της σκληρότητας του νερού, την ύπαρξη παθογόνων μικροοργανισμών πάνω από τα όρια ασφαλείας κλπ.
Το δίκτυο που έχει να χρησιμοποιηθεί πάνω από ένα μήνα θα πρέπει πρώτα να καθαριστεί, στην συνέχεια να απολυμανθεί και έπειτα να δοθεί για χρήση. 
Αν σε κάποιο από τα δωμάτια οι βρύσες έχουν να χρησιμοποιηθούν πλέον της μίας εβδομάδας πριν την χρήση τους θα πρέπει να τις αφήσουμε ανοιχτές με μεγάλη ροή και με ζεστό νερό για 10 με 15 λεπτά πριν τις χρησιμοποιήσουμε. Η θερμοκρασία του κρύου νερού σε όλα τα τμήματα του δικτύου θα είναι μικρότερη των 24 βαθμών Κελσίου, ενώ αντιστοίχως του ζεστού νερού θα είναι 50 με 60 βαθμούς Κελσίου, θερμοκρασίες αφιλόξενες για την λεγεωνέλλα.
Οι καταιονηστήρες των ντουζ θα καθαρίζονται με μηχανικά και χημικά μέσα ώστε να απομακρύνονται τα άλατα που τυχόν έχουν επικαθήσει σε αυτούς. 
Έτσι με την επαγρύπνησή μας και τον επαγγελματισμό μας μειώνουμε δραστικά τις πιθανότητες επαφής της δική μας και των συνανθρώπων μας με την λεγεωνέλλα.
 
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ
  • Ενημέρωση για τη νόσο, τον τρόπο μετάδοσης, τις πιθανές πηγές μόλυνσης.
  • Εντοπισμός της πιθανής πηγής έκθεσης.
  • Εκτίμηση του κινδύνου ανάπτυξης της λεγιονέλλας (συστήματα νερού, συστήματα κλιματισμού).
  • Δειγματοληψία νερού σε συστήματα ύδρευσης, συστήματα κλιματισμού, άλλες πηγές.
  • Λήψη κατάλληλων μέτρων στην πηγή μόλυνσης για τον έλεγχο και την πρόληψη της νόσου.
  • Προσδιορισμός των περιοχών υψηλού κινδύνου – οδηγίες για συστηματική λήψη μέτρων πρόληψης.
  • Συστηματική παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων πρόληψης.
 
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΔΡΕΥΣΗΣ
 
ΑΜΕΣΑ ΜΕΤΡΑ
  • Υπερχλωρίωση 
  • Θερμικό shock
 
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΜΕΤΡΑ
  • Οξειδωτικά απολυμαντικά (υποχλωριώδες ή υποβρωμιώδες οξύ)
  • Μη οξειδωτικά απολυμαντικά (ιονισμός, διάλυμα ιόντων χαλκού, διάλυμα υπεροξειδίου του υδρογόνου και αργύρου, υπεριώδης ακτινοβολία
  • Διατήρηση θερμοκρασιών νερού σε επίπεδα που δεν ευνοούν τον πολλαπλασιασμό της λεγιονέλλας